De hoeveelheid mensen die last heeft van stress en burn-out stijgt elk jaar. Lees door om te begrijpen waarom we gestrest raken en hoe dit probleem zich kan ontwikkelen.
Laten we beginnen met een positieve noot: er kan van alles gedaan worden impact van stress te beperken. Er is bijvoorbeeld een test die de waarden van stressgerelateerde hormonen en neurotransmitters in je speeksel en urine analyseert. Aan de hand daarvan krijg je een duidelijk beeld van het stadium en de ernst van jouw stressprobleem en kun je hopelijk een volledige burn-out voorkomen.
Alles gaat steeds sneller waardoor de hoeveelheid stressmomenten op een dag voor veel mensen toeneemt. Ben jij ook vaak van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat bezig bent met het afhandelen van je to do list? Dan merk je waarschijnlijk niet eens dat je een groot gedeelte van die tijd gespannen bent. Een druk en/of chaotisch leven is echter niet de enige oorzaak waardoor je gestrest kunt raken. Ziekte, trauma en zorgen over je relatie, kinderen, geld of de toekomst zijn andere veel voorkomende redenen voor stress en burn-out.
Er zijn een aantal verschillende oorzaken die kunnen leiden tot stress, overspannenheid en burn-out. Het alledaagse leven vraagt steeds meer van ons. Om de groeiende economie en maatschappelijke standaarden bij te benen moet de efficiëntie omhoog blijven gaan. Vaak zijn de eisen waaraan je moet voldoen als student, ouder, werknemer of bedrijfsleider niet realistisch als je gezond wilt blijven en ook nog af en toe van het leven wilt genieten.
Stress is een natuurlijk verschijnsel
Ons zenuwstelsel heeft een speciale instelling die erop gemaakt is om zo effectief mogelijk te reageren in stressvolle situaties. Deze reactie was in eerste instantie bedoeld voor omstandigheden waarin je moest vechten of vluchten. Om dat zo goed mogelijk te kunnen doen, gaan in stressvolle situaties je hartslag en ademhaling omhoog en stroomt er meer bloed naar je spieren en hersenen. Je krijgt zintuiglijke prikkels sterk binnen en bent bereid om elk moment uit te halen of weg te rennen.
De vechten of vluchten reactie was handig toen het gevaar in onze omgeving nog bestond uit wilde dieren. Helaas reageert je systeem hetzelfde op chaotisch verkeer, een onveilig gevoel, flitsende reclameborden of een leidinggevende die je sneller laat werken dan je eigenlijk kunt. Het is echter niet de bedoeling dat je lang achter elkaar in de vechten of vluchten stand staat. Dan denkt je systeem namelijk dat er een ramp is gebeurd en organiseert zich in een soort noodvorm die niet gezond voor je is.
Als we gestrest zijn dan zet ons lichaam alle niet noodzakelijke processen – zoals verteren, opruimen en rusten – tijdelijk aan de kant. Dat kan best voor een half uur en bij uitzondering ook wel voor een halve dag. Op de lange termijn kan het echter erg schadelijke gevolgen hebben zoals overspannenheid, slaapproblemen, een slechte vertering, hart- en vaatziekten en burn-out. We hebben dus meestal niets aan onze fysiologische stressreactie, maar we moeten wel omgaan met de gevolgen.
Stress is een ‘normaal’ verschijnsel. Het is geen probleem als je stressreactie een paar keer per dag wordt getriggerd. Zolang er tijd en ruimte is om weer bij te komen, is er niets aan de hand. Het wordt echter problematisch als je systeem de hele tijd op scherp staat. Dan gaat het namelijk teren op reserves en worden hormonen zoals cortisol geproduceerd die allerlei gezonde ritmes zoals de vertering en je slaap ondermijnen. Mensen die langdurig veel stress ervaren krijgen daardoor na verloop van tijd te maken met overspannenheid en – zo gauw de reserves helemaal op zijn – burn-out.
Als je ooit te maken hebt gehad met een burn-out dan weet je dat het heel veel tijd en geduld kost om ervan te genezen. Daarom is het verstandig om stressgerelateerde problemen aan te pakken voordat de situatie escaleert. Dat kun je doen door betere strategieën te ontwikkelen voor stress management. Een psycholoog kan daarbij helpen. Uiteraard helpt het ook als je de stress die je ervaart kunt verminderen door meer pauzes te nemen en beter naar je lichaam te leren luisteren.
Om beter te begrijpen waar je staat en welke aanpak voor jou geschikt is kun je de Neurospot stresstest doen. Deze wetenschappelijke methode analyseert de hoeveelheden van verschillende hormonen en neurotransmitters in je systeem. Door speeksel- en urinetesten op te sturen kunnen zij je precies vertellen hoezeer je stress al richting een burn-out aan het werken is. Daardoor kun je effectiever worden behandeld of zelf beter inschatten hoe urgent je dingen moet gaan veranderen. Hopelijk kan zo voorkomen worden dat de situatie uit de hand loopt.
Het is voor alle betrokkenen verstandig om stress zo snel mogelijk aan te pakken. Je denkt misschien dat je werkgever het nooit zal accepteren als jij wat meer tijd voor jezelf nodig hebt. Het is echter ook voor het bedrijf beter als werknemers tijdig gas terug nemen. Uiteindelijk zorgt dat namelijk voor minder of meer gespreid verzuim dan een arbeidskracht die van de ene op de andere dag maanden of jaren ziek geschreven staat. Als iemand in je omgeving problemen heeft met stress, help ze dan om hun probleem zo snel mogelijk aan te pakken.
