Blootstelling aan kou: Is het mogelijk om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen door regelmatig koud te douchen? Dit intrigerende vraagstuk vormt de kern van een recent onderzoek, gefinancierd door de Hartstichting. In de komende vier jaar zullen onderzoeksteams van de Universitair Medische Centra in Leiden, Amsterdam en Nottingham (VK) hun krachten bundelen om deze vraag te beantwoorden, met als doel diepgaand inzicht te verkrijgen in de beschermende effecten van zowel kortdurende als langdurige blootstelling aan kou.
Het onderzoek richt zich op het verkennen van de mogelijkheden om met behulp van kou de vetverbranding en het immuunsysteem te stimuleren. Een cruciaal aspect hierbij is de rol van zogenaamde ‘bruine vetcellen’. In tegenstelling tot de meer gangbare witte vetcellen, die vet opslaan en bijdragen aan gewichtstoename, hebben bruine vetcellen de unieke eigenschap om vet uit het bloed te verbranden om warmte te genereren. Dit legt onderzoeksleider dr. Mariëtte Boon uit.
Eerdere bevindingen van onderzoekers van Maastricht UMC+ suggereren dat regelmatige blootstelling aan kou leidt tot een toename van bruine vetcellen bij mensen. Bovendien hebben Leidse onderzoekers aanwijzingen gevonden dat koude blootstelling gepaard gaat met een verlaging van het cholesterolgehalte in het bloed. Evenals het voorkomen van ontstekingen en slagaderverkalking. Deze bevindingen suggereren mogelijk een verband met het voorkomen van hartinfarcten en beroertes. Wat het cruciaal maakt om dit grondig te onderzoeken.
Om deze hypotheses te toetsen, nodigen de wetenschappers mensen met overgewicht of obesitas uit om dagelijks de kou op te zoeken. Deelnemers worden verdeeld in twee groepen: de ene helft draagt dagelijks twee uur lang een koelvest. Terwijl de andere helft dagelijks 90 seconden koud afdoucht. Dit protocol wordt gedurende zes weken gevolgd. Een controlegroep zet gedurende dezelfde periode hun normale routine zonder kou voort.
Voor en na deze zes weken meten de onderzoekers bij elke deelnemer het suiker-, vet- en cholesterolgehalte in het bloed, ontstekingswaarden in het bloed en in het lichaamsvet. Evenals de hoeveelheid aanwezig vet. Daarnaast wordt de mate van stress beoordeeld door vragenlijsten in te vullen en stresshormoonniveaus te meten.
Het onderzoeksteam zal ook nagaan hoe deelnemers gemotiveerd kunnen worden om dagelijks de kou op te zoeken. Dr. Boon benadrukt het belang van aantonen dat kou het risico op hart- en vaatziekten verlaagt, en de waarde van deze informatie komt pas volledig tot zijn recht als mensen daadwerkelijk deze nieuwe levensstijl omarmen. Het begrijpen van wat mensen motiveert of tegenhoudt. Evenals het ontwikkelen van ondersteunende strategieën, zal worden onderzocht in een vervolgstudie waarin deelnemers gedurende negen maanden worden gevolgd.
